Author: Coach

Het ideaal van een relatie lijkt diepgeworteld in de mens. Alsof we ‘geslaagd’ zouden zijn in het leven als dat verlangen vervuld is. De dagelijkse realiteit is zo anders dan deze roze droom van de ideale partner en relatie. Toch kiezen we er vaak voor. En hoewel het dan niet ideaal verloopt, zeker niet in de verhouding tot een psychopaat of narcist, blijven we met onze neo-cortex onszelf wijs maken dat het allemaal wel meevalt.

De geborgenheid in een ongelijkwaardige relatie c.q.de destructieve relatie weegt blijkbaar op tegen de aanpassingen die we moeten doen.  Er is sprake van een afweging waarin de eigen kwetsbaarheid ingeruild wordt tegen afhankelijkheid van die vaak gestoorde partner.

Diep in ons verbergen wij gevoelens van schaamte, minderwaardigheid, ons de underdog voelen, aardig gevonden willen worden of trots naar de buitenwereld willen tonen dat we een relatie hebben. In die ongelijkwaardige relatie kun je die ongemakkelijke gevoelens die in je leven verbergen. Door jezelf afhankelijk te maken van die ander hoef je niet in jezelf te graven. De diep verborgen patronen van pijn hoef je dan niet te voelen en wissel je in voor de pijn van de ongelijkwaardige afhankelijkheidsrelatie.

Soms trek ik de parallel met auto-mutilatie. Het voelen van pijn bij de zelfbeschadiging en de opluchting achteraf maskeren die dieper liggende pijn. Dat verklaart waarom je een mistgordijn in je eigen hoofd laat voortbestaan.

In mijn praktijk gaat het vaak over de verborgen gevoelens van trots, minderwaardigheid, het kind dat liever aan de leiband van een ander loopt of anderszins traumatische ervaringen die tot een afhankelijke opstelling leiden.

 

Voortdurend in een patroon van aantrekking/afstoting gevangen zijn
Een destructieve partner neemt en geeft , trekt aan of paait en stoot af c.q. veroordeelt. Uiteindelijk wordt er steeds meer genomen als de ander zich teveel aanpast en het gedrag van de destructieve partner accepteert.

De empathisch gevoelige en de gekwetste gevoelige
De destructieve partner is snel gekwetst en hangt dat graag op aan het idee ‘gevoelig” te zijn. Vaak echter is er sprake van gekwetst zijn en gevoelig voor kritiek en afwijkend gedrag te zijn. De gekwetste gevoelige weet goed op het gevoel van de empathische partner in te spelen.

Anderen zijn ’slecht”
Wat de destructieve partner niet zint in wordt als slecht of fout getypeerd. Vrienden en familie van de ander worden stapsgewijs verdacht gemaakt en bij voorkeur uitgesloten van de relatie. Een ‘werkveld’ zonder inmenging van aardige en lieve mensen geeft de destructieve partner immers ongebreidelde macht en invloed.

Ik hoef niet in therapie
De destructieve partner weet zeker dat het niet aan hem of haar ligt. Soms geven ze op een punt toe dat het wel zo is, beloven ze dat er aan zullen werken maar het blijft bij beloftes en mooie woorden.

De ouders van de destructieve partner
Vaak weten ze van het wonderlijke gedrag van hun zoon of dochter. Niet zelden is een van die ouders ook destructief. Ze houden zich vaak afzijdig of een van de ouders manipuleert driftig mee.

Wat van jou is is van mij
Vaak kom ik relaties tegen waarin de destructieve partner geen werk heeft, of veel minder verdient. In die situatie moet je waakzaam zijn op het woordgebruik van de destructieve partner. Wat eerst alleen van jou was wordt stapsgewijs als ‘van ons’ bestempeld.

Je past je aan om het grillige gedrag van je destructieve partner te voorkomen
Niets is vervelender dan voortdurend in de clinch te liggen met je partner. Je past je steeds meer aan, verzwijgt dingen, vraag toestemming of verklaart wat je doet en waarom je het doet. Een glijdende schaal waarin je steeds minder jezelf bent.

In de driedelige documentaire ‘De beul van Twente’ gaat het over een psychopaat die na behandeling uit de TBS kliniek ontslagen wordt. Hij gaat gruwelijk de mist in (details in de docu en niet fijn om hierover te schrijven) en in retrospectief moet geconcludeerd worden dat deze man heel slim vrij gekomen is. Een intelligente psychopaat observeert wat er van hem verwacht wordt. Hij neemt de taal en de mimiek over en praat de behandelaars naar de mond. Uiteindelijk concludeert men dan ook dat hij weer in de maatschappij terug kan keren.

Deze vaardigheid om te observeren en vervolgens taal en gedrag aan te passen is HET kenmerk van psychopaten. Daarmee kunnen ze in allerlei situaties  aanpassen en de anderen het gevoel te geven ‘een van hen te zijn’. Dat creëert een gevoel van vertrouwelijkheid en dat is de grond om de manipulatie te starten.

Depressie, angst of  innerlijke verdeeldheid zijn problemen waarmee wij als individu geconfronteerd worden. In onze ego-centrische maatschappij zijn we geneigd dit als persoonlijke problemen te zien.  Een therapeut wordt om dat individuele lijden te verlichten, althans dat hopen we te bereiken.

De vraag die ik mijzelf stel is hoe logisch dit is. Als onlosmakelijk onderdeel van het geheel, de gehele samenleving , zien we dagelijks depressie, angsten en verdeeldheid. Kan of moet de als persoonlijk ervaren problematiek wel tegemoet getreden worden met een op het individu gerichte therapie? Is het wellicht zinvoller de individu te laten inzien dat wat hij als persoonlijk lijden ervaart wellicht niets van doen heeft met hem zelf? Wat zou er bereikt kunnen worden als we het grote plaatje gaan zien, de invloed ervan op ons eigen welbevinden kunnen plaatsen en we gaan leren te ontsnappen aan de voortdurende conditionering door een samenleving?

Is het mogelijk om je los te maken van de conditionering en spiegeling van alledaagse indrukken? Kunnen we zo de innerlijke rust terug vinden en daarmee een gezonde verhouding vinden in de omgeving waarin we leven?

Meditatie kan ons helpen in dat proces van losmaken uit de conditionering.

Een mooie metafoor ontstond in een gesprek vandaag met een ouder. Vrijwel altijd als het kind thuis komt en weer ‘normaal’ denkt en reageert weet de destructieve partner opeens in die vredige situatie in te breken. Een appje vraagt urgente aandacht van de partner of een vaag telefoontje doet een beroep op hun ‘gevangen’ trofee.

Ouders zien in die gevallen een directe verandering in het gedrag van hun kind. De vredige en harmonieuze situatie slaat per direct om in onrust .

Het ‘lijkt’ er op dat de destructieve partner een chip heeft weten te implanteren die signaleert wanneer hun partner afdrijft uit hun gevangenschap of geheel zichzelf kan zijn.

Hoe wild deze metafoor ook lijkt, het is een treffend hulpmiddel om te begrijpen hoe de mind-control door de destructieve partner altijd meereist met de gevangen prooi.

Als je zoon of dochter in een destructieve relatie belandt is het verleidelijk om toe te geven aan de emoties die in je opspelen. Emotionele reacties zijn geladen reacties. De lading die in  jouw woorden ligt ongeacht of het een live-gesprek is of een appje/e-mail roept tegenreacties op. Actie is immers – Reactie weten we uit de natuurkunde. Nog afgezien van de wenselijkheid om je eigen emoties zo op straat te gooien moet je in dit type relaties nog beter nadenken.

Iedere reactie die gevuld is met lading geeft de destructieve partner inzicht in hoe ze jullie kan treffen. Dat staat haaks op je eigen wens om juist in rustig vaarwater te blijven.

De metafoor van een monster dat je niet moet voeden is m.i. een bruikbaar beeld. Beheers jezelf en ga te rade bij je partner voordat je zomaar een reactie verstuurt. Vewerk je emoties intern en reageer in het geheel niet, kies een ander onderwerp of maak je reactie emotie-vrij.

Een geweldige docu van Netflix over een verdrietig stemmende werkelijkheid. Deze docu laat zien hoe de ster-verpleegkundige in een Deens Ziekenhuis door een nieuwe verpleegkundige doorzien wordt. Zij komt er achter dat in de nachtdiensten op de spoedafdeling relatief veel mensen overlijden als deze alom geroemde verpleegkundige werkt. 

Ook hier zien we weer een wonderlijke mix van gebeurtenissen. De arts die veel met haar samenwerkt heeft nooit iets vreemds geconstateerd en is afgegaan op de alom levende indruk dat ze goed is, de beste zelfs, maar ook een drama-queen die af en toe stevig liegt.

Dit is een veel voorkomend probleem met psychopaten. Ze zijn feitelijk op een deelgebied zeer getalenteerd en zouden er veel mee kunnen bereiken. Toch is er een drijfveer in ze die hen een leven laat leiden waarin ze in het centrum van de belangstelling komen te staan. En in dat centrum van de aandacht werpen ze zo’n rookgordijn op door hun gedrag dat niemand doorheeft waar ze werkelijk mee bezig zijn. 

Ons fysiek lichaam is letterlijk vertaald een “vlees-hemd”. Dat suggereert dat er meerdere lichamen zijn en dat is zeer zeker zo. Wie aan meditatie doet komt in situaties terecht waarbij de waarneming van het lichaam volledig wegvalt. Je voelt en ziet je lichaam niet meer. Toch ben je hier nog! Veel wetenschappers praten dan over een bewustzijn dat uit de hersenen voortkomt en er voor zorgt dat je jezelf in die momenten nog ziet, helder kan denken en zelfs van alles kan zien. Persoonlijk kan ik niets met deze visie. Alles wat bestaat, zichtbaar en onzichtbaar , is voor mij bewustzijn. Bewustzijn is voor mij niet toe te wijzen aan een object of willekeurig welke plaats.

Ga zelf maar eens zitten op een stoel, adem uit via je benen en voeten in de aarde, neem tijd om tot rust te komen met de ogen gesloten. En stel jezelf met herhaalde tussenpozen de vraag; ” Wie ben ik?”. Ontdek voor jezelf wat er in je gebeurt. Deze oefening kan je helpen te begrijpen waar ik nu over schrijf. Je krijgt op die momenten een blik in een andere werkelijkheid.  

Mijn visie op dit leven is dat we spirituele wezens zijn die ‘gevangen’ zijn in een lichaam. Het lichaam vertraagt ons en zorgt er voor dat we veelal van idee tot werkelijkheid ontdekken dat er tijd bestaat die tussen ons idee en de realisatie ervan staat. Maar als we met meditatie ons lichaam tot rust brengen opent zich een andere wereld. Er is iets ongrijpbaars in en om ons heen waarin we moeiteloos kunnen verdwijnen. Wat ik bedoel is makkelijk te begrijpen omdat we allemaal geregeld met onze gedachten wegdrijven van het aardse en opeens geweldige fantasieën hebben.  We kunnen soms ongemerkt minutenlang in die toestand verblijven. Is dat ‘nep’ of is dat wat daar gebeurt net zo echt als wat wij het echte leven noemen? Die vraag kun je zelf blijven stellen en daarmee ontdek je dat we heel andere dimensies in ons verborgen hebben. Om het begrijpelijker te maken gebruikte ik recentelijk het voorbeeld van een geliefde die op een ander continent woont. We kunnen op momenten voelen dat we intens en echt met elkaar verbonden zijn. Is dat fictie of is dat net zo echt als wat wij het leven noemen?

Ik nodig iedereen die met toxische relaties te maken heeft te kijken of er misschien zingeving te ontdekken is in wat je overkomt. Kan het zijn dat wat we hier meemaken in een andere dimensie zo bedoeld is om ons te laten zien dat onze beperkte visie over ons eigen leven hebben? Zou het zo kunnen zijn dat jij en de ander in een dans terecht zijn gekomen die tot doel heeft beiden iets te leren? Durf je heel intens in die dans te gaan, alles te voelen wat er in je opkomt, elke gedachte toe te staan die je plaagt? Ben je bereid echt kwaad te zijn? En kun je tijdens de dans ontdekken waarom jij meebeweegt en hoe je beweegt? Moet je mee blijven doen of is het je gegeven of gegund de dansvloer te verlaten of het danspaleis uit te gaan? Wie of wat maakt dat jij je laat vangen in een destructieve spiraal? Is er een schuld in te lossen?  Is de dans echt of een illusie? Vind je het wellicht prettig om mee te blijven dansen?

Voor mij is het leven een tijdelijke periode waarin ik mag leren.  Er is iets dat mij doordrenkt en mij uitnodigt te ontdekken dat ieder moment waarop ik diep geraakt wordt en verstrikt raak iets groters mij uitnodigt te ontdekken dat ik in volledige vrijheid mag leven. Dat spirituele aspect van mijn leven geeft ruimte aan ervaringen, begrijpt de beproevingen die ik moet doorstaan en berijpt dat wijzen naar de ander omgezet moet en mag worden in de richting van mijzelf. Ik raakte zelf in de toxische situatie verzeild en zeil er ook zelf weer uit als ik er aan toe ben.

Of het om jezelf in een toxische relatie gaat of om een van je kinderen, er zit een boodschap verborgen in de gebeurtenissen die jou treffen.  Hoewel we hopen dat het niet gebeurt of simpelweg de waarneming wegdrukken naar ons onderbewuste is er in veel gevallen sprake van een zich herhalend patroon. De familie waaruit jij komt, en dan moet je veelal meerdere generaties terugkijken , kent zich herhalende patronen.  Het is makkelijk voorstelbaar dat het milieu waarin jij opgroeide reactiepatronen kent die jij op jonge leeftijd zo vaak ziet en meemaakt dat je dezelfde reactiepatronen meeneemt in jouw leven. Even goed is het mogelijk dat jouw eigen scherpe waarneming dat die patronen niet fijn zijn jou (on)bewust doen besluiten het over een heel andere boeg in je leven te gooien. 

Als je ziet dat jouw kind zich ongelooflijk aanpast aan de destructieve partner en geen gezonde grenzen stelt aan het gedrag van die partner zul je als ouder voor de spiegel moeten gaan staan. Zet jouw kind een patroon van de vader of de moeder voort? Voelde jij jezelf vroeger ook niet gezien of gehoord en begrijp je dat jouw kind in de aandacht-valkuil van de destructieve partner valt? Zie je in het onderdanig dienende gedrag van je zoon of dochter iets terug van jezelf? Heb je de hoog-sensitieve kant van jezelf kunnen zien en je kind daarover inzichten over kunnen meegeven? Herken je een patroon dat ouders de kinderen niet los kunnen laten? Waren jouw ouders wellicht ook over-beschermend en voorkwamen ze daarmee dat je van je eigen ervaringen mocht leren? Ken je zelf gezonde grenzen of laat je veel te veel toe in je leven? 

Deze vragen zijn niet bedoeld om ‘de schuld’ bij jou als ouder te leggen. Wat ik er mee wil aangeven is dat de relatie van jouw kind jou een spiegel voor houdt. Het leerproces van je kind kan zo als een katalysator functioneren voor je eigen leven. Het innerlijk werk dat je kind aan zou moeten gaan toont jou de weg naar heel-wording in jezelf. Door niet te blijven hangen in verdriet en kwaadheid maar juist zelf naar binnen te keren leer je als ouder te doorgronden wat je kind door zal maken in de toekomst. Bovendien is het niet uit te sluiten dat jouw eigen innerlijk werk in het familie systeem waar jouw kind ook nog mee verbonden is zijn uitwerking zal hebben op de relatie van jouw zoon/dochter. Wie bekend is met het verbreken van familiebanden weet dat eigen innerlijk werk en het oplossen van eigen patronen directe werking heeft op alles en iedereen die met jou zelf verbonden is.

De intentie van mijn boodschap is er een van hoop.  Sta jezelf ook toe om met een positieve blik naar de destructieve relatie te kijken omdat het jou kan helpen je eigen donkere stukken in het licht te stellen. 

Toegeven aan de verleidingen van deze wereld is onze grootste valkuil. Wie zich alleen bezig houdt met ‘leuke’ dingen en vermaak en geen echte ontmoetingen met anderen heeft waarin je je diepste zielenroerselen kan delen blijft altijd hongerig naar nieuwe ervaringen. Er is voor deze mens geen rustpunt in zichzelf te vinden. Alleen de prikkeling van de zintuigen geeft die mens het idee te leven. 

Ontsnappen aan zo’n leeg leven is niet makkelijk. De telefoon en alle apps daarop zijn ontworpen om ons zo lang en veel mogelijk te vangen in de virtuele ruimte. We kennen allemaal de ervaring dat we uren op het internet aan het surfen waren en daarna een suf en verdoofd gevoel hebben. We zijn in die momenten volledig losgekoppeld geweest van ons lichaam. We waren letterlijk in ons hoofd, we waren ons hoofd. 

Ik wens eenieder toe dat de zingevingsvraag zich opdringt en je bereid bent in jezelf te zoeken naar iets dat waardevoller blijkt te zijn dan al die oppervlakkige ervaringen. Wie dat pad gaat vindt de parel in zijn hart en wil het goede doen en ervaren. Sommigen noemen het de Liefde met de grote L (Liefde) die we niet mogen verwarren met de oppervlakkige betekenis die in veel liedjes bezongen wordt en in gedachteloze ‘ ik houd van jou’ zinnetjes gevangen is.

De Liefde vinden is een groot goed. Op dat punt aangekomen wil je het goede voor iedereen om je heen omdat je weet dat alles en iedereen met elkaar verbonden is. 

Nu keer ik terug naar de narcist c.q. psychopaat. Deze mensen zijn uitsluitend met de buitenwereld bezig en denken dat alles in die wereld hun het ultieme geluk bezorgt. Niet gek dat die mensen bezig zijn steeds meer in die buitenwereld te vergaren. Bezit van goederen en partners zijn voor hun objecten van geluk. Helaas kunnen zij op geen enkele wijze maar bevroeden dat er een innerlijke weg bestaat. En als redder of helper denken dat je die mensen de weg kunt wijzen is een grove misvatting.

Die ultieme leegte van binnen functioneert als een stofzuiger. Alles wat jij er in stopt verdwijnt in het eeuwige niets. Hoe veel je ook van jezelf geeft, en wat je uiteindelijke uitput, het is nooit genoeg en het zal nooit iets veranderen aan de situatie tussen jou en de gestoorde partner.  Als je dat weet begrijp je dat je moet stoppen met geven en ook moet stoppen met diepgaande conversaties in de hoop die ander te vinden of te raken.