Tijdens het kijken naar de documentaire ‘Sour Grapes” (link) kwam er een steeds grotere glimlach op mijn gezicht. Voor je ogen ontrolt zich een verhaal over een jongeman die met een gefingeerde persoonlijkheid en dito levensverhaal binnendringt in de wereld van de wijnkenners en de would-be’s op dat gebied. Hij paart een ongelooflijke kennis over wijnen aan een sluw plan . Tijdens veilingen drijft hij de prijzen op en verkoopt uit zijn schier onuitputtelijke voorraad zijn eigen wijnen daardoor ook voor ongekend hoge prijzen.
De docu begint met een beeld te schetsen van de oplichter (want dat blijkt hij te zijn) en de wereld van de wijn connaisseurs. Dat is eind jaren negentig en begin 2000 een booming business waar echte kenners en mensen die er graag bij willen horen samen komen. Ze kopen op om de verzameling te completeren en ontmoeten elkaar op uitbundige feesten.
Uiteindelijk blijkt dat Rudy, de hoofdpersoon, een oplichter is. Maar ook na zijn veroordeling blijven veel vrienden in hem geloven. De verhaallijn vertelt over een Amerikaanse wijnverzamelaar en een wijnboer uit de Bourgondië die ieder op hun eigen wijze tot ontmaskering komen. Rudy, zo lijkt het, vervalste etiketten, mengde wijnen om zo de gewensts smaak te creëren en hij verzamelde oude flessen om ze te herbottelen.
Wat deze film zo interessant maakt is dat je het machtige principe leert te begrijpen van de psychopaat. Met een gefingeerde persona en een verzonnen levensverhaal dringt hij in de wijn wereld binnen. Hij heeft overigens als talent dat hij ongekend goed kan proeven en ruiken en daardoor ook echt een kenner is. Hij geeft weinig prijs over zijn prive-leven en men weet niet eens waar hij precies woont. Maar omdat hij een geboren misleider is spreekt hij de taal van de verzamelaars en is hij spitsvondig en sluw in het ontwijken van hun vragen. Op een gegeven moment beginnen er bij een paar mensen twijfels te ontstaan omdat er steeds oudere wijnen aangeboden worden met jaartallen waarin ze nog niet eens verbouwd werden. Maar ondanks die fouten blijft hij stoïcijns verder gaan en pakt hij iedereen weer in.
Kenmerkend aan zijn verhaal zijn een aantal aspecten. Rudy heeft een daadwerkelijk groot talent (proeven en ruiken) en zou daar ook op een gewone manier zijn geld mee hebben kunnen verdienen. Ik zie dat vaak terug bij psychopaten. Bovendien is hij goed gebekt, zegt wat de mensen willen horen, kleedt zich goed en schept geregeld op over zijn geld. Ook zegt hij op een gegeven moment aan tafel dat hij wel een oplichter kan zijn. Dat gebeurt ook vaak bij psychopaten. Ze maken opmerkingen over hun eigen bedrog maar omdat de omgeving al zo’n vooringenomen standpunt heeft valt het niemand op of wordt het weggelachen. En zijn grote kracht is dat hij ook anderen mee laat profiteren van zijn mooie collectie.
Aan het eind van de documentaire kon ik niet anders dan grinniken. De verzamelaars hadden zich laten bedotten door hun grenzeloze verlangen hun collecties compleet te krijgen. Rudy gaf ze wat ze wilden. En een van de interessantste scenes over het grenzeloze geloof in Rudy komt tegen het einde. Een groep vrienden proeft een vervalste wijn van Rudy en ze zeggen allemaal , op 1 na, dat deze wijn echt is. Toch blijf je als kijker met het idee zitten dat ze willen geloven dat hij echt is en hun smaak- en ruik-beleving naar het antwoord toe praat